Muzeum parafialne

Obok kościoła parafialnego p. w. Matki Bożej Ostrobramskiej w Szufnarowej znajduje się budynek, w którym ks. Bronisław Domino pierwszy proboszcz parafii, wraz z bratem ks. Antonim, niejednokrotnie nakładem własnych środków finansowych gromadził sprzęty i narzędzia gospodarcze związane z dawnym życiem na wsi i pracą rolników.

Mieszkańcy natomiast oddawali swoje rodzinne pamiątki, dokumenty, przedmioty codziennego użytku chcąc je ocalić od zapomnienia, przekazać ich historię oraz wzbogacić wiedzę o naszym regionie. Wszystko po to żeby pamięć o nich została przekazana młodszym pokoleniom.

Budynek ten nazwano Muzeum Parafialne „Jak żyli i pracowali nasi przodkowie”.

Podczas zorganizowanego w grudniu 1996 r. przez Wojewódzki Dom Kultury w Rzeszowie konkursu pt. "Skąd nasz ród", ks. Bronisław otrzymał tytuł: "Mecenasa sztuki ludowej", natomiast w październiku 1997 r. "Złotą odznakę" ministra kultury.

Za swoje zaangażowanie w stworzenie muzeum ks. Bronisław Domino wraz z bratem Antonim otrzymali Nagrodę Honorową Zarządu Powiatu w Strzyżowie.

Po przejściu ks. Domino na emeryturę i przeniesieniu się do Domu Księży Seniorów w Słocinie zainteresowanie Muzeum zmalało.

W 2009 r. pojawiła się możliwość skorzystania z pomocy unijnej w działaniach prowadzących do ratowania dziedzictwa kulturowego naszego regionu a także kontynuowania zamysłu ks. Bronisława aby ocalić od zapomnienia. Przy poparciu nowego proboszcza ks. Władysława Depy złożono wniosek na utworzenie i modernizację Izby Pamięci „Jak żyli i pracowali nasi przodkowie”.

Po trzech latach starań od złożenia wniosku w roku 2012 została podpisana przez nowego już proboszcza ks. Jana Ziemińskiego umowa na dofinansowanie remontu i utworzenie ekspozycji.

Dzięki współpracy lokalnej grupy pasjonatów, którzy przepracowali społecznie ponad 200 godzin, wykorzystując pozyskane środki unijne, został przeprowadzony niewielki remont pomieszczeń, wykonano regały i półki na eksponaty oraz napis i foldery reklamujące. W pracach brało udział także młode pokolenie – kilkoro uczniów szkoły podstawowej.

Dalsze prace polegały na odświeżeniu zbiorów a także merytorycznym i fizycznym utworzeniu ekspozycji. Dziś, w nowej odsłonie możemy podziwiać trud księdza Bronisława, który gromadził te cenne już przedmioty po to, aby młode pokolenie mogło zobaczyć jak żyli ich dziadkowie i pradziadkowie.

Aktualnie istniejące zbiory wymagają zabiegów fachowej konserwacji, skatalogowania i właściwych warunków przechowywania, aby dorobek wielu dziesięcioleci nie został zaprzepaszczony. Wśród zbiorów znajduje się wiele eksponatów o wysokiej wartości muzealnej.

Izba Pamięci składa się z trzech sal i poddasza.

1. Pierwsze pomieszczenie „Wystrój izby wiejskiej chaty” stanowi zrekonstruowana izba mieszkalna, wyposażona w przedmioty związane z życiem i pracą w domu. Zaraz przy wejściu znajduje się kropielniczka. Na frontowej ścianie znajduje się kredens, obok łóżko i kołyska. Za łóżkiem drewniana walizka podróżna. Dalej umywalka z miednicą, wieszak na naczynia i garnuszki oraz toaletka. Na niej znajduje się lokówka i falownica do włosów rozgrzewane w żarze pieca.

Na ścianach obrazy świętych. Na półkach umieszczone kamionkowe naczynia. W rogu izby znajduje się szafka z wywietrznikiem, w której przechowywano produkty spożywcze, czyli dzisiejsza lodówka. Dalszy wystrój stanowi kuchnia z okapem, susznią i kociołkiem.

Na podłodze przy ścianach ustawione są: dzieża, cebrzyk, konew, maśniczka, prasa do sera, żeliwne garnki i kufer na odzież.

2. Druga sala przedstawia klasę szkolną z lat 50 – 60 XX w. W ławkach znajdują się drewniane i tekturowe tornistry. Na półce podręcznik do szkółkarstwa i geografii z roku 1920. Na ścianie drewniana tablica i prace uczniów (makatki i obrazy) oraz autoportret pana Józefa Jareckiego.

3. W trzeciej sali znaleźć można pamiątki po tych mieszkańcach, którzy swoimi talentami służyli innym. Jest to sala rzemiosła.

Znajdują się tu:

• przedmioty i narzędzia do obróbki lnu i konopi: międlice, cierlice, krężele, rafacze, motowidła, wrzeciona i kołowrotki oraz warsztat tkacki z 1937r.
• kącik poświecony pszczelarstwu gdzie znajduje się miodarka, odymiacz i wyroby z wosku.
• szewstwo: są buty drewniane, skórzane, słomiane kalosze zakładane na buty- berlacze; narzędzia szewca, formy i prawidła do butów,
• stolarstwo – na warsztacie stolarskim m.in. heble i spust, cyrkle,
• kowalstwo – narzędzia kowala takie jak obcęgi, cęgi, młotki, podkowy.

Na poddaszu wydzielona jest część sakralna, w której ustawiono przedmioty kultu religijnego: obrazy, feretrony, krzyże, lichtarze, ornaty, umbrikullum, mszał łaciński i książeczki do modlitwy, drewniane rzeźby ludowe pochodzące z kapliczek.

W dalszej części tego pomieszczenia na regałach wyeksponowane zostały przedmioty codziennego użytku i narzędzia przybliżające życie na dawnej wsi. Cepy, drewniane widły do siana, sierpy, nosidła do noszenia wody tzw. kule, drewniane łopaty; zestaw narzędzi ciesielskich: piły, topory, ośniki; naczynia klepkowe: maśniczki cebrzyki, konwie, dzieże; naczynia do mierzenia objętości: garnce, korce i miarki. Dalej naczynia dłubane: niecki i koryta. Na kolejnych regałach znajdują się zbiory lamp naftowych i karbidowych, żelazka (na duszę, węgiel), magielnice, prasy do sera, kufry i skrzynie, plecione koszyki, turoń, kobylnice, młynki do pieprzu, soli, hełmy i menażki z okresu II wojny światowej i wiele, wiele innych.

Otoczenie muzeum stanowią:

• szopa a w niej sanie wyjazdowe, bryczka, miech kowalski, młynki do zboża, sieczkarnie, maszyna do młócenia,
• ule w pniach,
• wóz strażacki,
• wiatraki,
• kieraty,
• studnia z żurawiem.

Utworzenie Izby Pamięci jest wyrazem wdzięczności i hołdem dla śp. ks. kan. Bronisława Domino. Historia tego miejsca łączy się z jego życiem i działalnością w naszej społeczności przez ponad 30 lat.

Izba Pamięci tworzy lokalną perełkę kultury, o której nie wolno zapomnieć. Odpowiednia konserwacja oraz dbałość o eksponaty będzie warunkować możliwość długoletniego przekazywania następnym pokoleniom wielkiej historii o życiu i pracy naszych przodków.

Każdy, kto chce poznać historię życia i chociaż w pewnym stopniu wyobrazić sobie pracę naszych dziadów i pradziadów powinien odwiedzić to miejsce, w którym obiekt i jego eksponaty służą do pogłębiania wiedzy historycznej. Kameralny nastrój sprawi, że wyjdzie stąd ubogacony niezapomnianymi wrażeniami.

Zenon Petka

Kontakt:

e-mail: aktep60@interia.pl

Tel: 17 2775 138